mobila

Telefono mugikorra, mobila, sakelako telefonoa, eskuko telefonoa hari gabeko telefono eramangarria. Horretarako irrati uhinak erabiltzen ditu. Hasierako telefono mugikorrek  bakarrik deitzeko balio zuten, baina teknologiak aurrera egin ahala aplikazio berriak edukitzen hasi ziren.

• Zelan erabiltzen da? 

Mobilako comunikazioa mobileko zentral eta publikoei esker dago.
Mobil bakoitzaren frekuentziaren arabera bere erabilera  izango du munduko leku bakoitzean.
Telefonia mugikorra oinarria du sare estazio  bidaltzaile-jasotzaile irratienen eta mobilen 1 eta 5eko mailako trukaketan konbinazioan. Horrek baimentzen digu eramangarri telefono-terminalak eta telefono fijoen komunikazioa. 

Bere funtzionamendua telefono mugikorraren estazio bat komunikatzen du, eta mugitzeko bezala, sistema informatikoen sarea kudeatzen dituzten deia aldatuz erabiltzaileak. Hori geltokiak zelula osatzen duten sare bat esaten da, estazio bakoitza bere gelaxkan aurkitu eta talde mugikorrak zerbitzatuz da zergatia.


Elektromagnetismoaren kutsadura, ezaguna ere "electropulución" kutsadura hau telefonoen erradiazioa espektro elektromagnetikoak sortutakoak direla gizakien ekitzengatik.
Hainbat komunikabidek (organización mundial de salud, comisión Europea...) diotenez telefonoak sortutako erradiazio elektromagnetiko horiek ez dute inor kaltetzen,
Baina hala ere, badaude beste batzuk, hala nola, (Instituto Holandés de Investigación Tecnológica) arriskutsuak izan daitezkeela erradiazio horiek.

Azkenik badira ere, hainbat ikasketak antenak zelularren presentzia eta hainbat gaixotasunen arteko lotura ikertzen hari direla.

Herrialde desberdinek esan dutenez, eraikin batean bizitzeak antena telefonikoekin bizitzea ez da kaltegarria, oraindik ez dago baieztatua eta denbora luzean ez dakite zer ekarri dezakeen.

xaboia

Xaboia berezko garbitasunerako erabiltzen den produktua da eta hainbat objetu garbitzeko ere erabilia. Gure urteetan dekoraziorako ere erabiltzen da, eta pastilla, krema edo hauts bezala aurki daiteke.

Jaboia gehienetan gantz azidoen gatzak dira. Ikusketarako jaboiak fabrikatzeko landare edo animalia jatorriko olioak eta gantzak oso alkalinoak diren dizoluzioekin, hau da, elkarrekin erreakzionatzen ez duten espezie bat baino gehiagoren arteko nahaste  homogeneoa, tratatzen dira. Gantzak triglizeridoz osaturik daude. Dizoluzio alkalinoak, lixibak adibidez, beste erreakzio kimiko bat erabiltzen du. Prosezu horretan triglizeridoen hiru gantz azidoak askatzen dira eta gero alkaliarekin konbinatzen dira, xaboi gordina sortuz. Xaboiak koipe lubrikatzaile askoren osagai nagusiak dira. Lubrikatzaile horiek kaltzio xaboiz edo litio xaboiz eta olio mineralez osaturik egon ohi dira. Beste xaboi metalikoak ere erabiltzen dira, aluminioa, sodioa eta beste batzuk horien nahasteak

Etxean egin daiteke ere xaboia hainbat pausotan:

1.  Lehenengo gorde olio erabilia 2 litro terdi egin arte.
2. Bete ontzi bat ur 2 litro eta erdikoa ere. Xaboiari kolorea emateko ere, koloranteak erabili daitezke ere.
3. Giro areatu batean, palu baten bitartez kilo erdi disolbatu eta eskukada gatz baten bitartez. Erreakzio kimiko baten bitartez "exotermika", ordu batzuetan hotz geratu arte. Erreakziorako eskularruak erabiltzea komeni da, bestela larruazala ere mindu dezake.
4.  Ateratako olioa, lejiarekin nahastuz denbora guztian norabide berean. Horrela txiskeroagaz berotuz apurbat, olioa bere tenperatura egokian egon dadin, horrela gatz organiko bat sortuz. Xaboi hori usain ona eduki dadin, belar usaintsuak botaz.
5. Gero denbora batez itxaron eta gogortu arte.
6. Gogor egon baino arinago, molde batera bota eta pastilla hori obe askatzeko, olio gehiago edo hirina botaz.

SUDAFRIKAKO APARTHEIDA

Apartheida arrazagatiko segregazioa da, Hego Afrikako Errepublikako praktikatzen dena, eta horrek mende honetan ia 50 urte iraun zuen politika bat da.
Apartheida hitza Afrikar hizkuntzan benaketa eta gutxiengo zuri gobernatzaileak eta beltzen arteko zatitze zurruna deskribatzen du. Mugimendu guzti hau zurien mende zegoen, mota guztietako lege berriak ezarriz, oro har, gizarteaz.
Garai luze honetan 1948-1990, biztanle gehienak beltzek pairatu behar izan zuten giza eskubideen murrizte larria.
Arraza sailkapena itxura, onarpen sozial edo jaitsieran oinarritzen da, eta horrela herrialdeko herritar beltzak  iraultza eta erresistentzia sortu zuten.

Apartheida raziosmoa praktikatzen zen Sudrafikako ekintza multzoa hainbat urteren inguruan, baina 1948 izan zen forma juridikoa hartu zuen, horretarako aldarritutako legeak oinarrituz.
Nazionalisten partidoa irabaziz, denbora batera, banandu zituen gizabanako bakoitza bere arrazana. 1950 aldarrikatu zen legea, gorderik herrietako leku bakoitza zurien mendean eta arraza beltza horrela handik emigratuz.
Lege horiek hondartzetan, autobusetan, baita parke publietako eserlekuetan ere. Beltzak derrigortuta zeuden bere nortasun agiriak ematera eta ezin ziren beste herrietara joan baimen barik.


Malan, lehen ministroak hainbat lege ezarri zituen:

• Beltzek ezin zuten gobernuko lekua hartu eta ez zuten boto eskubiderik.
• Beltzek ezin zuten negoziaketarik egin edota praktika profesionalarik erabili arraza zurian erabili.
• Garraio publikoa ez zegoen hain banandua.
• Ofizina publiko edo epaitegietan ez zuten sarrera bera beltzek eta zuriek.
• Beltzen diru lorpena 360rand-ekoa da eta zuriena azkoz ere handiagoa, 760rand-ekoa.